Gdy jedziemy do popularnych zachodnioeuropejskich krajów, dużo większą uwagę przykładamy do tego, w jaki sposób wymówić nazwy miast czy obiektów. Jeśli jednak chcemy, aby nasza podróż do Rumunii była pełniejsza, zerknijmy przed wyjazdem na kilka prostych zasad jak czytać rumuńskie litery.
Najpierw mała tabelka, a dalej już konkretne przykłady.
|
â, î („a” oraz „i” z daszkiem) czytamy jak „y” Natomiast ă (takie „a” z uśmiechem czy z miską – skojarz sobie jak Ci pasuje) to dźwięk, którego nie znamy w j. polskim. Możemy się spotkać z takim jego zapisem fonetycznym (IPA): ə. Poniżej podaję go jako „a”, aby możliwie jak najbardziej ułatwić Ci czytanie, jednak w rzeczywistości brzmi on tak: KLIK ș czytamy jak „sz” ț czytamy jak „c” j czytamy jak „ż” |
To oczywiście tylko wybrane litery. W tekście „Język rumuński – info i wymowa” zawarłam dokładniejszą i bardziej rozbudowaną tabelę wymowy, z której możesz korzystać w podróży.
A poniżej pokażę popularne rumuńskie nazwy geograficzne z uproszczoną wymową [w nawiasie kwadratowym]. Niektóre mają oficjalne polskie odpowiedniki, co również uwzględniłam poniżej. Apostrof oznacza zmiękczenie.
Bârsana [byrsana] – warto odwiedzić tamtejszy klasztor z pięknie utrzymanym ogrodem. W pobliżu znajduje się też drewniana cerkiew UNESCO.
Borș [borsz] – tędy przekraczamy granicę węgiersko-rumuńską, gdy chcemy wjechać do Rumunii w pobliżu Oradei.
Borșa [borsza] – miejscowość położona przy drodze nr 18 w okręgu Marmarosz na północy Rumunii; stąd rozciągają się piękne widoki na góry.
Brașov [braszow] – pol. Braszów – jedno z najbardziej znanych rumuńskich miast, tłumnie odwiedzane przez turystów. Dobre miejsce wypadowe do okolicznych zabytków.
București [bukureszt’] – pol. Bukareszt – stolica Rumunii, na której zwiedzanie warto sobie zarezerwować kilka dni.
Bușteni [buszteń] – to tutaj, oprócz podziwiania wspaniałych górskich widoków, można odwiedzić Zamek Cantacuzino [kantakuzino] czy Monastyr Caraiman [karajman].
Cluj-Napoca [kluż napoka] – pol. Kluż-Napoka – największe miasto i historyczna stolica Siedmiogrodu, tutaj znajdziesz drugi co do wielkości gotycki kościół w Rumunii (największy jest w Braszowie).
Constanța [konstanca] – pol. Konstanca – tu znajdziesz charakterystyczny budynek kasyna i przejdziesz się nadmorskim deptakiem (uwaga: Konstancja przez „j” leży w Niemczech!)
Costinești [kostineszt’] – to tutaj możesz z brzegu zobaczyć słynny wrak greckiego statku Evangelia, który osiadł na mieliźnie w 1968 r., podczas rejsu z Rijeki do Konstancy.
Prejmer [preżmer] – wieś, która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, w murach okalających tutejszy kościół znajduje się wiele pomieszczeń codziennego użytku, które w razie ataku miały służyć okolicznym mieszkańcom.
Rânca [rynka] – miejscowość, przez którą przejeżdżamy, podróżując słynną Transalpiną (droga 67C).
Râșnov [rysznow] – tu zobaczymy twierdzę usytuowaną na wzgórzu, z którego rozpościera się widok na miasto i na góry. Ciekawostką jest widoczny z daleka napis „Râșnov”, stylizowany na hollywoodzki. Ale uwaga: brakuje mu ogonka przy „s” – w wymowie trzeba o nim pamiętać.
România [romynija] – pol. Rumunia
Săpânța [sapynca] – jedna z najbardziej popularnych miejscowości, położona tuż przy granicy z Ukrainą; znajduje się tam nie tylko słynny Wesoły Cmentarz, ale też klasztor Peri-Săpânța (podkreślam na czerwono, bo to chyba najczęściej źle wymawiana przez turystów nazwa).
Sebeș [sebesz] – miasto, w którym kończy się (lub zaczyna) droga 67C, czyli Transalpina.
Sighișoara [sigiszoara] – tutejsza starówka wpisana na listę UNESCO stanowi ciekawą atrakcję dla turystów.
Târgu Mureș [tyrgu muresz] – miasto w Siedmiogrodzie z pozostałością twierdzy i ciekawymi budynkami w okolicach Piața Trandafirilor.
Timișoara [timiszoara] – największe miasto regionu Banat, ciekawe miejsce na spacer lub wycieczkę rzeką Begą (zerknij na przedostatni akapit – tam zawarłam wyjaśnienie odnośnie do polskiej wersji nazwy).
Vama Veche [wama wek’e] – znany kurort nad Morzem Czarnym tuż przy granicy z Bułgarią, kojarzony z imprezami i luźnym stylem życia, w sezonie bardzo oblegany.
Voroneț [woronec] – jedna z miejscowości na Bukowinie, w której znajdziesz słynną malowaną cerkiew UNESCO.
Inne:
oraș [orasz] – miasto
piața [piaca] – plac
cetate [cz’etate] – cytadela, twierdza
.
WAŻNE! Mówiąc po polsku, odmieniamy nazwy miejscowości wg zasad języka polskiego. Jedziemy zatem do Braszowa (NIE: „do Braszów”) albo do Oradei (NIE: „do Oradea”), a patrzymy na Oradeę . Oglądamy Konstancę (NIE „Konstanca”). Co więcej, trzeba uważać na odmianę nazwy Krajowa i Orszowa – jedziemy do/z Krajowy i do/z Orszowy, a byliśmy w Krajowie i w Orszowie. Zabytek może być krajowski lub orszowski, a spotkać tam można mieszkańców Krajowy i Orszowy.
Powstał również Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, gdzie na stronach od 244-248 znajdziesz rumuńskie nazwy geograficzne w oficjalnej polskiej wersji. Zasadą jest, że te nazwy, które mają oficjalny polski odpowiednik (umieszczony w tym wykazie) zapisujemy w polskich dokumentach po polsku (np. w aktach stanu cywilnego), a te, których w wykazie nie ma, zapisujemy w brzmieniu oryginalnym, razem ze znakami diakrytycznymi (umlauty, daszki, kreski, ogonki itp.) – w tym właśnie gronie nazw, zapisywanych w oryginale, znajduje się również rumuńska Timișoara, choć już w wielu zwykłych publikacjach autorzy ją spolszczają, pisząc przez „sz”.
A jak odmieniamy słowa „Rumun” i „Rumunia”? O tym pisałam w tekście „Rumunii czy Rumuni – jak prawidłowo odmieniać” – zapraszam 🙂
